مقالات آموزش طراحی

تاریخچه ی چاپ کهن 

اختراع فن چاپ درحقیقت به قرن ها پیش از گوتنبرگ، كه نامش به عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی گردد. آشوریان چند هزار سال قبل از میلاد بر خشت هایی از گل‌رس مهر می‌زدند. استعمال حروف قابل انتقال نیز میان سال‌ های 1051 و 1058 در چین آغاز شد. مخترع این حروف فردی به نام پی‌شنگ بود و حروف هم از گل ‌رس ساخته می‌شد. حروف دستی و حروف قلعی كه پس از آنها به كارآمد، هیچ یك رواجی نیافت، بر عكس حروف چوبی متداول شد. تا این‌كه در سال 1440، گوتنبرگ ظاهرا بدون اطلاع از كار چینی‌ها، حروف قابل انتقال را اختراع كرد و برای هر یك از حروف الفبا یك حرف جداگانه به كار برد. حروف متحرك را چینی‌ها اختراع كردند، ولی گوتنبرگ كه حرفه اش زرگری بود، آلیاژ مناسب برای ریخته گری حروف را از سرب و آنتی موآن به دست آورد و سپس نسبت هر یك از این دو فلز را به گونه ای انتخاب كرد كه حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند. وی برای مركب چاپ هم فرمول مناسبی یافت و خلاصه با رفع موانع و حل مشكلات عمل چاپ را میسر و اجرایی كرد.
تقریبا 20 سال پس از نخستین تلاش ها ی گوتنبرگ در امر چاپ ،این صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونیز، فلورانس، پاریس و لیون در حدی مختصر و محدود رواج یافت. اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزینه ها ی بسیار زیاد فقط برای ثروتمندان قابل دسترسی بود و به همین دلیل تا مدت ها ی طولانی استقبال چندانی از آن نشد. 300 سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمایشنامه نویسی آلمانی به نام آلوئیس زنه فلدر، چاپ سنگی یا لیتو گرافی را درسال 1796 میلادی اختراع كرد.
هر سنگی كه متن یا تصویر با این روش روی آن نقش می بست ، برای چاپ حدود 750 نسخه عملكرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ قابل چاپ نبود.
اگر چه درباره شروع چاپ سنگی در ایران روایات متعددی وجود دارد، به نظر می رسد چاپ سنگی را برای نخستین بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه اندازی كرد. میرزا صالح كه از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت یك دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد كه آن را در سال 1250 قمری راه انداخت.
چاپ خانه سنگی طی مدت كوتاهی در تهران و بعد اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تاسیس شد و بیش از 50 سال تنها روش چاپ در ایران بود و تا اواخر دوره قاجار، هر چه در ایران چاپ می شد، به روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران چاپ سربی نیز راه اندازی شده بود، ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس از ورود چاپ سنگی، كنار گذاشته شد و بعدها در اواخر دوره قاجار دوباره حروف سربی و استفاده از آن رایج گردید.
طریقه چاپ سربی روش نسبتا ساده ای بود: كاغذ روی صفحه ای متشكل از حروف برجسته سربی و آغشته به مركب فشرده می شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه كاغذ نقش می بست. حروفچینی روزنامه نیز نخست به صورت دستی انجام می گرفت، ولی بعدها این كار با دستگاه ها یی كه معمول ترین آن ها «لاینو تایپ» بود، صورت پذیرفت. دستگاه حروفچینی خودكاری لاینوتایپ در سال 1886 میلادی ساخته شد. و بدین ترتیب سرعت چاپ به تدریج فزونی یافت. پیشرفت فناوری كم كم باعث شد دستگاه حروفچینی سربی از دور خارج شود و جای خود را به دستگاه الكترونیكی بدهد.منبع persiangfx
[...]

یک هنرمند آفریقایی با نام Anshuman Ghosh  با استفاده از آیفون و تصویرسازی های خیالی و خلاقانه، توانسته بیش از ۶۰ هزار کاربر را در صفحه اینستاگرام خود مجذوب آثاری هنری خود کند. سبک هنری این هنرمند تلفیقی از عکاسی و تصویرسازی می باشد که در ادامه شما را به تماشای گلچینی از آثار این هنرمند دعوت می کنم.

 [...]

 ۱- توجه بینده را به خود جلب کند و وی را به پیگری و خواندن آن ترغیب کند .

۲- به شیوه ای منطقی دارای نظم باشد .

۳- مخاطب را در برابر خود متوقف کند (حداقل زمان برای نظاره ۱۵ ثانیه را بتواند در دید مخاطب ایجاد کند ) .

۴- به خوبی مخاطب خود را بشناسد .

۵-بتواند با مخاطب خود ارتباطی بی واسطه بر قرار کند و معما گونه و گنگ نباشد .

۶- خوانا  بودن  مطالب و حروف را  دارا  باشد .

۷-آمیزش جذابی از حروف و تصاویر را به نمایش بگذارد .

۸- به خوبی عناصر اصلی طراحی را  به  خدمت  بگیرد .

۹-بتواند به نحو احسن مفهوم اصلی پیام را به  مخاطبین خاص خود منتقل کند .

۱۰- علاوه بر دید بصری ، تفکر مفهومی را نیز در بیننده القا کند .

به هر شکل پوستر ها باید به گونهای باشند که بتوانند در انتقال پیام تاثیر گذار باشند .

در شروع کار پوستر قبل از هر کاری باید فکر و تجسم دقیقی از آنچه می خواهید بر روی کاغذ به صورت طرح اولیه منعکس کنید ، داشته باشید .

اطلاعات مهم و کلیدی را انتخاب کرده و به نسبت اولویت آنها را طبقه بندی کنید .

فضای رنگی را به تناسب موضوع در کنار یک  کاغذ  یادداشت نموده و سپس چیدمان های تصویری که از قبل در ذهن شما انتخاب شده است و یا می خواهید طراحی کنید ، در کادر پوستر خود چیدمان کنید .

نقطه کانونی و یا نقاط طلایی که می تواند بیشتر مخاطبان را جذب پوستر اجرای شما نماید را در نظر بگیرید.

شیوه نوشتاری ، انتخاب فونت و یا طراحی و اجرای فونت ، تاکید ها ، اشارات و غیره … را در طراحی اولیه پوستر خود نشان دهد .

پس از اتود اولیه ، شروع به اجرای طرح محکم و مطالعه شده ، می توانید برای اجرای کار ، قدم اولیه را بر دارید .

اکنون ایده اصلی پوستر شما با عناصر ترکیب یافته ای چون : اولویت های نوشتاری ، تصویری ، فونت ها و اشارات و غیره با هم هماهنگ هستند.

علاوه بر موارد ذکر شده موارد مهم دیگری چون : شناخت ظرفیت های بصری گوناگون چون خط ، حجم ، تعادل ، توازن ، تقارن و غیره ….، اهمیت خود را د ارا  می باشد . شناخت هارمونی رنگ ها و متناسب ساختن آن با موضوع پوستر و یا محیط تاثیر گذار بر آن ، دارای اهمیت ویژه ای می باشد . یا می توان گفت شناخت منطقی خاصیت رنگ ها و تاثیر روانی آن بر دید بصری مخاطب بسیار موثر در جذب دید بیننده خواهد بود .

در آخر باید بر این موضوع تاکید کرد که چیدمان فاصله حروف اصلی ، نسبت به لبه های کار در سه سمت : چپ ، راست و بالا با فاصله ۵/۲ سانتیمتر و در قسمت پایین کادر پوستر ۳ سانتی متر می باشد .

پوستر ها با هر عنوانی که باشند باید حس و عواطف هنرمند را در خود جای دهند و هنرمند متعهد به دور از موضوعات رایج در بازار و کلیشه ای ، باید خلاق و نوآور باشد و همیشه آماده ارایه موضوعات جدید با تکنیک های نو ، برای مخاطبین خاص خود باشند.

لذا هنری جای تفکر و تامل دارد که بتواند با جامعه اطراف خود بر خوردی تازه و ارتباطی سازنده داشته باشد . در غیر این صورت مثل آب راکدی می ما ند که بعد از مدتی می گندد. گل زیبا است ولی اگر یک گل را به صورت مداوم و توسط اشخاص متفاوت در طول بیست سال ببینید ، دیگر آن گل برای شما زیبای روز اول را ندارد و چه بسا تنفری در شما به وجود می آورد که نتایج آن جبران ناپذیر است .

سعی و تلاش یک هنرمند باید براساس استانداردها و سا ختار های تعریف شده ، ولی با معیار و اسلوب جدید باشد .به واسطه همین توضیحات بر خود لازم می دانم بر این موضوع تاکید داشته باشم ، همیشه یک گرافیست دانشجو خالق زیبای کمال نیست بلکه سعی می کند تا با داده های فکری و تجارت دیگران بر معلو مات و خلق آفرینش ها و آثار خود بیافزاید .[...]

 الف) توازن: ایجاد ارتباط بصر بین عناصر تشکیل دهنده پوستر که به دو صورت می باشد ۱- توازن سنت یا توازن متقارن که بیشتر بومی و سنتی و به صورت آرامش دهنده می باشد .

۲- توازن غیر سنتی و یا غیر متقارن : دراین شیوه از کار تحرک و سر زندگی از ویژگی ها ی این بخش می باشد .

ب )- وحدت: تمام قسمت های پیام رسان باید نوعی یگانگی را نشان دهد ، برا ی رسیدن به وحدت باید به موارد زیر توجه کرد و آن را به کار گرفت .

۱- تداخل بخش های پیام رسان در یگدیگر برای آسان کردن و سیال نمودن یک بخش در بخش دیگر .

۲- استفاده از زمینه پشت کار .

۳- استفاده از زمینه به عنوان یک محدوده یک دست یا فضای خالی ( زیر ساخت جهت نشست بهترکار ).

ج)- حرکت: شکل دادن به اجزاء متشکله باید به گونهای باشد که بی اختیار نگاه بیننده از یک سوء به سوی دیگر همانطور که مورد نظر طراح بوده جلب شود .

 موارد زیر در ایجاد حرکت در پوستر نقش اساسی دارند .

 ۱- بکار بردن خطوط جهت دار که چشم را هدایت کند .

۲- اضافه کردن تصویری که حرکت را تداعی کند .

۳- گروه بندی عناصر موجود در کار .

د)-تاکید:اختصاص در جات متغیر از اهمیت نسبت به عوامل متعدد تشکیل دهنده پوستر را تاکید می گویند.

 این کیفیت از عوامل زیر بدست می آید:

 ۱-استفاده از اشکال زیر ساختی متناقض در پشت تصویر یا قرارگیری حروف در زیر کار .

۲- استفاده از فضای باز به مقدار زیاد .

۳- استفاده از اندازه  و رنگ های متضاد در ایجاد فونت .

۴- ترکیب و ایجاد یک عنصر بزرگ تر در تصویر .

۵- تغییر در ایجاد فونت به گونه ای که بتواند در بطن پوستر تاکید و توجه بیشتری را تداعی کند .

۶- جاذبه مخصوص یا یک احساس یا بیان یک عقیده در جهت جذب بیننده و هدایت و حرکت او .[...]

 ۱-  پوستر با عناوین ” شناختی ” : ( مثل پوستر ها ی بازیکنان فوتبال ، معرفی شهرهای دیدنی و…).

۲- پوستر با مطالب و عناوین ” خبری ” : ( بطور مثال پوستر با عناوین جشنواره و سمینارها و….).

۳- پوستر با عناوین ” آموزشی و تربیتی ” : ( مثلاٌ نمایشگاه لوازم آموزشی و کمک آموزشی – پوستر بهداشت و سلامتی)

۴- پوستر با عنوان ” فراخوان ویا دعوت به بازدید ” : ( مثل فراخوان و یا دعوت به سمینار – فعالیت هنری و…).

۵- پوستر جهت” اطلاع رسانی” : ( کمک به مردم محروم و زلزله زده بم – عناوین سیاسی – فرهنگی و…).

۶- پوستر با موضوع ” اقتصاد و تجارت ” : ( پوستر برای فعالیت تجاری مثل عطرها – پوشاک – فروش فوق العاده محصولات یک موسسه – تبلیغ ساعت های …).

 طبقات اجتماعی بیننده ، نوع رنگ ، فونت نوشتاری ، ایجاد فضا و حتی قطع و اندازه پوستر نیز در نحوه طراحی پوستر تاثیر دارد .[...]

تاریخچه پوستر:
پوستر یک اثر چاپ و تکثیر شده است از یک موضوع ، درباره یک رویداد یا واقعه خاص جهت اطلاع رسانی به قشر گسترده ای از مخاطبین جامعه ، ارایه می شود . ” پوستر ”  گونه ای دیگر از زیر مجموعه های هنر گرافیک است با سابقه بسیار قدیمی در تخته اعلان ، آگهی دستی ، برگه نمایش ، باسمه چوبی و جز اینها ، ولی از زمان ابداع لیتوگرافی رنگی با ویژگی های جدید بطور مثال طرح ساده و رنگ بندی تند ) مطرح شده است . اگر چه نخستین پوستر انگلیسی در سال ۱۸۷۱ میلادی توسط” فدریک واکر ” به روش حکاکی روی چوب تهیه شد ، ولی ” ژول شره” فرانسوی را باید  ” پدر هنر پوستر ”  دانست . سپس″ تولوز – لوترک ” اهل فرانسه (۱۸۶۴-۱۹۰۱ م ) تحت تاثیر ” ژول شره ” و با بهرگیری از باسمه های ژاپنی عرصه تازه ا ی را در برابر هنر پوستر گشود.

” تولوز لوتـرک ” طراح پوستر ، با سمه ساز و چاپگر اهل فرانسه ، اگر چه وی فقط ” سی و دو پوستر ” و تعداد کمی آگهی ، کتاب و جلد صفحه موسیقی و …. طراحی کرد اما نقش مهمی در شکل گیری و تحویل طراحی پوستر مدرن داشت .در سال۱۸۹۱ میلادی اولین  پوستر خیره کننده خود را برای مجله در” مولن روژ”  طراحی کرد که بلافاصله موجب شهرت او شد . پیشگامان این هنر در کوشش های خود برای تلفیق مقاصد هنری و تبلیغاتی به ضرورت طراحی ساده و قوی پی بردند . در پیش تر از خلق پوستر توسط این هنرمندان ، آگاهی دادن خبر توسط تخته هایی به ابعاد ۷۵*۶۰ و فقط به صورت نوشتاری و قابلیت تک رنگ ویا دو رنگ امکان پذیر بود . حالتی گردن آویز داشت که به مثال پیراهن داخل سر می رفت . قسمتی در جلوی سینه او قرار می گرفت و قسمت دیگر آن به پشت کمر آویخته می شد ، در شهر مشغول به قدم زدن می شدند و مردم آن را مطالعه می کردند .

پس از جنگ جهانی دوم ، هنر پوستر در مراکز تحول اولیه اش ( فرانسه – انگلیستان – روسیه و آلمان ) محدود نماند . به خصوص ، لهستان ، کوبا  ، ژاپن و بسیاری از کشورهای ” جهان سوم ” در این عرصه در خشیده اند . در ایران نیز از دهه ۱۹۶۰  میلادی ، هنر پوستر با آثار ” مرحوم مرتضی ممیز ” و چند تن  از استادان  و  طراحان  گرافیک وارد  مرحله  تحول  جدی  خود شد . گر چه هنوز نمی توان از مکتب پوستر سازان ایرانی نمونه های ارزشمندی از هنر خود را ارایه داده اند . برای پوستر نمی توان ابعاد قرار دادی منظور کرد ولی جهت نصب بر روی تابلوهای اعلانات غالباٌ  ابعاد  استاندارد  ۷۰* ۵۰ ویا  ۱۰۰*۷۰  را رقم می زنند .  به همین خاطر پوستر ها در همه جای دنیا به صورت عمودی تعریف شده است .

طراحی بردهای درون شهری جهت نصب پوستر تابع این ابعاد استاندارد است یعنی نسبت چند ۵۰ سانت به طول  و چند ۷۰ سانت به عرض  . ولی در خصوص پوسترهای فانتازیست این ابعاد بصورت آزاد عمل می شود که امروزه بسیار شاهد آن هستیم . پوستر از جمله متداول ترین نوع ساختار گرافیکی است که معمولاٌ از دو عامل مهم ” پیام ” و ” تصویر ” تشکیل شده است .عملکرد پوستر ارتباط برقرار کردن میان افراد جامعه با موضوع تبلیغ  می باشد . در بیشتر مواقع حامل پیام و آگهی دادن یک خبر و اطلاع ، بصورتی که بیانگر رویداد در گذشته و یا زمان حال ویا نوید از خبر در آینده باشد .منبع:arti.ir[...]

کاتالوگ نوعی از تبلیغات در عرصه تولید ، تجارت وخدمات می باشد که می تواند در برقرار کردن ارتباط مستقیم و چگونگی انتقال مفاهیم و تبادل اطلاعات به مخاطب ،نقش به سزایی داشته باشد .

از خلق کاتالوگ در جهان تبلیغات مدت زیادی نمی گذرد در اواسط قرن بیستم انسان صنعت با جامعه سرمایه داری آن زمان، لحظه ای توانست از کاتالوگ به عنوان یک وسیله تبلیغاتی استفاده کندکه دیگر ابزارها و فکر های گذشته چون اطلاعیه ها وتراکت های تک رنگ و معرفی های حضوری و لفظی جوابگوی نیاز تولید کنندگان را نداشتند . به ناچار برای به وجود آوردن انگیزه ، رقابت و معرفی بازار تولید و عرضه شده به بازار، اقدام به خلق شیوه نوینی از پدیده های گرافیک کردند تا “پیام گیرها ” بتوانند در فرصت مناسب و با شرح و تصاویری که در این وسیله تبلیغاتی درج شده بود ، با تولیدات عرضه شده آن مرکز آشنا شوند.

به وجود آمدن تنوع در تولیدات  برای جامعه مصرفی و شکوفایی صنعت نوپای بعد از جنگ جهانی دوم ، عرصه تبلیغات را چنان تحت تاثیر قرار داد که دیگر محصول تولید شده بدون تبلیغات وسیع ،جایی در بازار آن زمان نداشت . به ناچار رفته رفته برای هدایت افکار وسیع جامعه باید چاره ای اندیشید تا با روش جدید تری بتوان  بازار موجود را از دست رقبا ربود و این امر مهم نیاز به نوآوری در عرصه گرافیک را باعث شد .

کاتالوگ وسیله خوبی بود تا پیام گیرها بتوانند راغب به خواندن و دیدن تصاویر در جهت آشنایی بیشتر با محصولات تولیدشده در وقت و زمان کمتری باشند .

شناخت تولید چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی ـ نشان تصاویر تولید ـ معرفی شاخه های مختلف تولید ـ معرفی ساختار و مشخصات فنی از طریق متن نوشتاری و…همه  و همه از عملکردهای سنجیده کاتالوگ بود .

در اوایل تنظیم و خلق کاتالوگ شکل آن به صورت یک برگه پشت و رو بود که بیشتر به تراکت شبیه بود ولی روی جلدآن حال و هوای پوستر داشت . در اوایل سال های  ۱۹۷۰میلادی ابعاد آن به صورت استاندارد ۳۰×۲۱  در کشور فرانسه تعریف شد. طبق این تعریف کاتالوگ ها معمولا از دو برگ بیشتر هستند و علاوه بر بیان تصویری از متون نوشتاری جهت معرفی و جذب وهدایت مخاطبین استفاده می شود .

مهترین دلیل برای استفاده از کاتالوگ همانا قادر ساختن افراد جامعه برای شناخت تولیدات و خدمات ” بدون نیاز به واسطه ” و رویت محصولات و مطالعه آن در “فرصت مناسب ” به جهت قابل ” حمل و نقل ” بودن وهمچنین جایگزینی مناسب برای پوستر و دیگر موارد تبلیغاتی است.

کاتالوگ ها معمولا به دو صورت معرفی می شوند :

۱-یا وسیله ای برای معرفی یک محصول از چندین محصول تولید شده می باشند .(تک محصولی)

۲-یا وظیفه معرفی چندین محصول جدید با عملکردهای مختلف را بر عهده دارد . (چند محصولی )

آنچه بادید در یک کاتالوگ خوب منظور شود .

۱-خلاصه ای از معرفی نام و عملکرد کارخانه تولیدی و شناساندن فعالیت ها در شروع مباحث کاتالوگ .

۲-معرفی امتیازات و رتبه های تولید (استاندارد ـ ایزوهای موجود و….)

۳- معرفی هرچه بیشتر در خصوص دیدترین و بهترین ساخته ها و خدمات .

۴- دادن اطلاعات و راهنمایی صحیح به پیام گیر ها به جهت مشخصات فنی ـ خدمات ارایه شده ـ قابلیت های خاص و وجه تمایز آن نسبت به تولیدات متشابه ، چه در تولیدات گذشته کارخانه و یا آنچه در بازار فعلی موجود می باشد .

۵- وجود تصاویر و متن نوشتاری در کاتالوگ میزان تصمیم گیری و انتخاب صحیح را برای مخاطب سهل و آسان می کند و اوست که با دیدن و خواندن موارد فوق به زمان انتخاب و تصمیم گیری خود سرعت می بخشد .

۶-کاتالوگ دید مقایسه ای به وجود می آورد .بدین صورت که پیامگیر و یا مخاطبین از بین چند محصول معرفی شده به جهت مدل ـ کیفیت ـ کاربری ـ استحکام و از همه مهمتر هزینه برنامه ریزی شده جهت خرید و غیره ، بتواند یکی را که با شرایط او سازگار است انتخاب و خریداری کند .

۷- با درج آدرس ، تلفن و آدرس اینترنتی ، بتوان شناخت بیشتر را برای مخاطب فراهم کند .

از ویژگی های کاتالوگ می توان به موارد زیر اشاره کرد .

۱-قابل حمل بوده و مطالعه آن در زمان فراغت .

۲-خلاصه گویی و پرهیز از هر نوع افراط در توضیح بیشتر موارد درج شده در کاتالوگ .

۳-ارتباط برقرار کردن بدون واسطه با پیام گیر .

۴-ترکیب تصویر با متن در جهت شناخت بیشتر مخاطب .

۵-به جهت فرصت مناسب برای مطالعه داشتن ، انتخاب دقیق و سنجیده را برای مخاطب مهیا می کند .

۶-کاتالوگ ها به جهت انتقال اطلاعات و موارد ذکر شده در بالا نسبت به پوستر و تراکت فراتر و سنجیده ترعمل می کند.

 نویسنده : موسی عبدی (طراح هجرت دیزاین)[...]

لیتوگرافی یک تکنیک قدیمی‌ از چاپ است که در سال ۱۷۹۶ ابداع شد. در این روش یک تصویر آینه‌ای از یک سنگ، چوب یا فلز حکاکی شده روی بوم چاپ می‌شود.

برای لیتوگرافی نیاز به سنگ، کاغذ و یک اصل علمی‌ ساده است.
سنگ حکاکی شده در برخی نقاط با ماده ضد آب و در برخی دیگر از نقاط با ماده آب دوست چفت می‌شود. بنابراین زمانی که سنگ در تماس با ترکیب آب و جوهر قرار می‌گیرد تنها قسمت‌هایی رنگ می‌گیرند که حاوی ماده آب دوستند. حالا سنگ آماده عملیات چاپ است. تنها کاری که باید انجام شود این است که بوم یا کاغذ با فشار زیاد روی سنگ فشرده شود تا تصویری آینه‌ای از تصویر روی سنگ بدست آید.lمنبع: هزارویکبوم[...]